Một trong những điểm nhấn rất quan trọng của Đại hội XIII của Đảng là xác định các quan điểm, chủ trương mới, toàn diện và sâu sắc về phát triển văn hóa, con người Việt Nam nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước ta cường thịnh, phồn vinh, hạnh phúc. Và trong tổng thể mối quan hệ đó, văn hóa các dân tộc thiểu số là di sản quý giá, góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng và thống nhất của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc nói chung và đồng bào dân tộc trên địa bàn xã Ea Ly nói riêng là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong thời kỳ hội nhập và phát triển đất nước.
Là một xã miền núi giáp ranh với các tỉnh Tây Nguyên là Gia Lai và Đắk Lắk được thành lập ngày 15/10/2003 trên cơ sở tách ra từ xã Ea Bar. Ea Ly có diện tích tự nhiên là 7990,93 ha. Toàn xã có 06 thôn, buôn với hơn 7.000 nhân khẩu thuộc 13 thành phần dân tộc cùng sinh sống, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 58% gồm các dân tộc: Tày, Nùng, Dao, Sán Dìu, Ê Đê, Ba Na, Kinh, Sán chay, Mường, … Thực hiện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Chương trình hành động số 05- CTr/HU ngày 14/9/2020 của Huyện ủy về bảo tồn Huy và phát huy giá trị bản sắc văn hóa của các dân tộc, đầu tư, cải tạo, kết nối những thắng cảnh đẹp làm cơ sở đây mạnh phát triển du lịch văn hóa, du lịch sinh thái trên địa bàn huyện; Kế hoạch số 32-KH/ĐU, ngày 13/4/2022 của Đảng ủy về Kế hoạch đầu tư phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025 gắn với thực hiện Kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, du lịch sinh thái giai đoạn 2020-2025. Trong những năm qua, Đảng ủy-HĐND-UBND-UBMTTQ và cả hệ thống chính trị của địa phương nỗ lực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để giữ gìn, thúc đẩy và phát huy giá trị truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn gắn liền với sự phát triển văn hóa chung của một địa phương có sự đa dạng về đặc thù phong tục, tập quán.
Toàn xã có 03 câu lạc bộ văn hóa được duy trì thường xuyên đó là 02 câu lạc bộ hát then, 01 Câu Lạc bộ Cồng chiêng với số lượng lên đến 100 thành viên duy trì ổn định. 02 Câu Lạc bộ Hát then thường xuyên tổ chức sinh hoạt tại nhà văn hóa vào các ngày thứ 7 và chủ nhật hàng tuần, đây được xem thời gian nề nếp của câu lạc bộ và đã giúp những làn điệu Then ngày càng lan tỏa trong cộng đồng và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của người dân. Qua đó, thể hiện nét văn hóa truyền thống đặc sắc mà người Tày, Nùng ở Ea Ly chú trọng bảo tồn và phát triển. Ông Nguyễn Đình Sao – Chủ nhiệm Câu lạc bộ Hát then nói: Không chỉ duy trì sinh hoạt và biểu diễn ở đại phương, trong những năm qua, Câu lạc bộ luôn được chính quyền địa phương tạo điều kiện cho các câu lạc bộ được tham gia giao lưu, biểu diễn tại các hội diễn của huyện, của tỉnh và tự giao lưu với các câu lạc bộ khác trên địa bàn huyện, ngoài huyện, ngoài tỉnh để từ đó có thêm nhiều kinh nghiệm và học thêm nhiều làn điệu mới, đặc sắc..png)
CLB hát then thôn Tân Lập biểu diễn trong Lễ ra mắt CLB Liên thế hệ tự giúp nhau của thôn
Ngoài các Câu lạc bộ mang đậm văn hóa, văn nghệ của đồng bào Tày, Nùng, Ê Đê, thì đồng bào người Dao lại bảo tồn một phong tục tập quán truyền thống khác, đó là Lễ cấp sắc. Lễ cấp sắc là nghi lễ quan trọng, công nhận sự trưởng thành đối với người đàn ông. Trong lễ cấp sắc, người thụ lễ được đặt pháp danh (tên âm). Sau khi trải qua nghi lễ này, người đàn ông Dao được công nhận là con cháu Bàn Vương, được trao quyền làm thầy, được cấp âm binh và được thờ cúng tổ tiên…, hát Soong Cô của dân tộc Sán Dìu…. Vì vậy, Đảng ủy lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền có phương pháp, sự quan tâm để các dân tộc khác cũng có rất nhiều những nét văn hóa riêng được phục hồi, giữ gìn truyền thống và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc làm nên một Ea Ly đầy màu sắc.
Hát sọong Cô của người sán Dìu
Tồn tại song song với những văn hóa đặc sắc thì trang phục và ẩm thực của người đồng bào dân tộc thiểu số cũng hết sức phong phú, đa dạng và vô cùng đặc biệt mà hiện nay các dân tộc đa số khác cũng thích thưởng thức như có dịp như: Xôi ngũ sắc, Heo quay lá mác mật, Khẩu nhục, Nhừng, Măng Nhồi, Canh lá sắn, Canh bồi, Vịt quay lạng sơn, các món chay như Khẩu si, Bẻn Khinh, Thúc Thí..Thức uống như rượ men lá, rượu cần…
Món sôi ngũ sắc, một món ăn đặc sắc của đồng bào Tày, Nùng
Các món ăn hội tụ những nét đẹp văn hóa phong phú, đa dạng của đồng bào các dân tộc và là nét đẹp không thể bỏ qua, các món ăn của bà con đều được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên, cây nhà lá vườn rất đơn giản, dân dã, nhưng không kém phần độc đáo, hấp dẫn làm nên một Ea Ly đầy màu sắc, đậm chất truyền thống, cần được phát huy và lưu giữ./.
Thu Hà
